ТЕҢГЕ ІЛУДЕН ІІ АЗИЯ ЧЕМПИОНАТЫНА КІМДЕР ҚАТЫСАДЫ

Теңге ілу спортының қысқаша тарихы

Ұзақ  жылдар бойы той-мерекелерде шағын көрсетілім ретінде ғана ойналып келген Теңге ілу еліміздің ұлтжанды азаматтарының күш салуымен Тәуелсіздік жылдары ұлттық спорт ойыны дәрежесіне көтеріле бастады. ҚР Ұлттық спорт түрлері қауымдастығы атқарған жүйелі жұмыстар 2013 жылдан бастап ұлттық спорт жарыстарын  халықаралық деңгейде өткізуді бір ізге түсірді.

          2007 жылы Теңге ілудің арнайы Ережесі жазылып, ұлттық спорт түрлерінен өткізілген  Қазақстан   чемпионатында алғаш рет ересектер арасында Теңге ілу бәсекесі ұйымдастырылды.

2017 жылы Теңге ілуден Қазақстан чемпионаты Алматы қаласында «Ұлы дала ойындарымен» бірге өткізілді. Теңге ілуден  XI рет өткен бұл чемпионаттың жеңімпазы болып Сапарбек Мағжан (Оңтүстік Қазақстан облысы) атанды. Ал, Бәшембаев Әліхан (Ақтөбе облысы) 2 орынды,  Зұлпыхар Бейбарыс (Алматы қаласы) 3 орынды иеленді.

Жастар  арасындағы Теңге ілу бәсекесінің тарихы да 2007 жылдан бастау алады.

2017 жылы Жастар арасындағы чемпионат Жамбыл облысында ұйымдастырылды. 11 рет өткен бұл чемпионатта  Әліхан Бәшембаев (Ақтөбе облысы) жеңімпаз атанды. Екінші орын Мағжан Сапарбекке (Оңтүстік Қазақстан облысы) үшінші орын Ерлан Дүйсенбайға (Маңғыстау облысы) бұйырды.

2012 жылы Теңге ілуден алғаш рет жасөспірімдер арасындағы чемпионат ұйымдастырылды.

2017 жылы Шымкентте 6 рет ұйымдастырылған Қазақстан чемпионатына 1999-2001 жылы туған жасөспірімдер бақ сынады. ҚР жасөспірімдер чемпионатындағы Теңге ілу бәсекесінің нәтижесінде 1 орынды – Рахат Қамбаров (Оңтүстік Қазақстан облысы),  2 орынды – Заңғар Қойбағаров (Жамбыл облысы), 3 орынды   – Бақытжан Төрехан (Батыс Қазақстан облысы) жеңіп алды.

2015 жылы Елорда төрінде Теңге ілуден І Азия чемпионатының жалауы көтерілді. Азияның 8 мемлекетінің спортшылары бақ сынаған алғашқы Азия чемпионатында қазақтың қос саңлақ ұлы талассыз жеңімпаз атанды.  Оңтүстіктің оғланы  Ғалымжан Ізжанов бас жүлдені жеңіп алды. Ақтөбелік Әліхан Бәшімбаев Азияның күміс жүлдесін иеленді. Қола жүлде моңғолиялық қандасымыз Қуатхан Абдолға бұйырды.

Суретте: 2015 жылы өткен І Азия чемпионатының жеңімпаздары. Оңнан солға қарай; Азияның күміс жүлдесін иеленген   Әліхан Бәшімбаев, жеңімпаз Ғалымжан Ізжанов және қола жүлдегер атанған моңғолиялық спортшы Қуатхан Абдол.

Енді міне, Елорда төріндегі «Қазанат» атшабарында 1 маусым күні Теңге ілуден ІІ Азия чемпионатының жалауы көтерілмекші. Бұл бәсекеде 9 мемлекет спортшылары сынға түседі.  Қазақ Елі баптап қосқан үздік теңге ілушілер  мен чемпионатта бақ сынайтын шетелдік теңге ілу шеберлерінің аты-жөнімен таныс бола отырыңыздар.

Мағжан САПАРБЕК – 2001 жылы туған. Туған жері – Оңтүстік Қазақстан облысы  Қазығұрт ауданы, Қазығұрт елдімекені. Теңге ілу спортымен 2014 жылдан бастап шұғылданған. Республикалық жарыстарда көптеген жүлделі орындарды иеленді. 2016 жылы  қазан айында Ақтөбе қаласында өткен Жастар арасындағы ҚР чемпионатында – 1 орынды,  2017 жылы Алматы қаласында өткен ересектер арасындағы ҚР чемпионатында 1 орынды жеңіп алды.

Қазақстан Республикасы Ұлттық құрама командасының мүшесі, ҚР спорт шебері. ІІ Азия чемпионатына іріктеу жарысында үздік танылған спортшы.

          Ғалымжан ІЗЖАНОВ  – 1999 жылы туған. Туған жері – Оңтүстік Қазақстан облысы  Шымкент қаласы. Теңге ілу спортымен 2010 жылдан бастап шұғылданған. Көптеген республикалық жарыстардың жеңімпазы атанды.  Теңге ілуден 2015 жылы Шымкент қаласында өткен Ә.Дауылбаев атындағы Республикалық турнирдің  жеңімпазы. 2016 жылы Жасөспірімдер арасындағы ҚР чемпионатының күміс жүлдегері. 2017 жылғы «Ақ бидай» VІ республикалық ауыл спорты ойындарының чемпионы. 2015 жылы Астана қаласында Теңге ілуден өткен І ашық Азия чемпионатының жеңімпазы.

ТЕҢГЕ ІЛУДЕН ІІ АЗИЯ ЧЕМПИОНАТЫНА ҚАТЫСАТЫН МЕМЛЕКЕТТЕР СПОРТШЫЛАРЫНЫҢ ТІЗІМІ 

THE LIST OF PARTICIPANTS OF II ASIAN TENGE ILU CHAMPIONSHIP 

 

№	Аты-жөні ФИО Full name	Лауазым Должность Position	Мемлекет Страна Country
1	Сапарбек Мағжан Сапарбек Магжан Saparbek Magzhan	Спортшы Спортсмен Athlete	Қазақстан Республикасы Республика Казахстан Republics of Kazakhstan
	Ізжанов Ғалымжан Изжанов Галымжан Izzhanov Galymzhan	Спортшы Спортсмен Athlete
	Байбөриев Нүркен Байбуриев Нуркен Baiburiev Nurken	Аға бапкер Старший тренер Seniorcoach
2	Манахай Жеңісбек Манахай Женисбек Manakhai Zhenisbek	Спортшы Спортсмен Athlete	Моңғол Халық Республикасы Монгольская Народная Республика People’s Republic of Mongolia
	Нарау Жанболат Narau Janbolat	Аға бапкер Старший тренер Seniorcoach
	Ермекей Ғылымхан Ермекей Гылымхан Yermekei Gylymkhan	Бапкер Тренер Coach
3	Хатамов Дилшод KhatamovDilzhod	Спортшы Спортсмен Athlete	Өзбекстан Республикасы Республика Узбекистан Republics of Uzbekistan
	Гафуров Бохромжон GafurovBokhromjon	Бапкер Тренер Coach
4	Сикуатов Ринат Қайдарұлы Сикуатов Ринат Кайдарович Sikuatov Rinat Kairadovich	Спортшы Спортсмен Athlete	РФ Алтай Республикасы Алтайская Республика РФ Republicof Altai RF
	Оқашев Жандос ОkashevZhandos	Бапкер Тренер Coach
5	Нажибуллах Пахлаван NaqibullahPahlawan	Спортшы Спортсмен Athlete	Ауғанстан Республикасы Республика Афганистан Republics of Afghanistan
6	Минур уулу Амантур Miniur uulu Amantur	Спортшы Спортсмен Athlete	Қырғызстан Республикасы Кыргызская Республика Republic of Kyrgyzstan
	Анарбаев Нұрғазы Анарбаев Нургазы Anarbaev Nurgazy	Бапкер Тренер Coach
7	Нұрболат Тәліпбай Нурболат Талипбай Nurbolat Talipbai	Спортшы Спортсмен Athlete	Қытай Халық Республикасы Китайская Народная Республика People’s Republic of China
	Үсенұлы Серік Усенулы Серик Ussenuly Serik	Бапкер Тренер Coach
8	Достиев Хожиакбар DostievKhodzhiakbar	Спортшы Спортсмен Athlete	Тәжікстан Республикасы Республика Таджикистан Republics of Tajikistan
	Давлятов Асомиддин DavlyatovAsomiddin	Бапкер Тренер Coach
9	Карджыоглу Угур KarjyogluUgur	Спортшы Спортсмен Athlete	Түркия Республикасы Турецкая Республика Republics of Turkey
	Карслы Зафер КarslyZafer	Бапкер Тренер Coach

 Төлеген ЖӘКІТАЙ